Sensorinstallatie en -onderhoud: de fundering voor live waterkwaliteitsdata

Meten om te weten

Het pilootnetwerk van Internet of Water Flanders meet de waterkwaliteit op ruim 50 locaties in oppervlaktewater, afvalwater en grondwater. De meetlocaties zijn voorzien van een duplo-opstelling: de chip-gebaseerde onderzoekssensor is telkens opgesteld naast een referentiesensor (een commercieel toestel).

De meetlocaties zijn gekozen in functie van specifieke use cases. Dit zijn toepassingen waar sensormetingen toegevoegde waarde kunnen bieden, zoals verzilting opvolgen of het effect van overstorten en lozingen in kaart brengen.

Kies zorgvuldig de sensorlocatie

Eerst en vooral denken we dus na waar het interessant is om te meten. Maar bij de selectie van meetlocaties en de installatie kun je ook niet om de praktische kant van de zaak heen. ‘De technische aspecten zijn cruciaal om een succesvol en duurzaam sensornetwerk uit te rollen dat elk uur, elke dag, elk jaar live metingen levert en blijft leveren’, vertelt Nele Desmet, Lead Sensoren en Data bij VITO. ‘Hier spelen de toegankelijkheid, veiligheid, bevestigingsmogelijkheden, signaalsterkte van het mobiel datanetwerk en het groen en infrastructuur in de omgeving een rol.’

De verschillende toepassingen in het sensornetwerk gaan gepaard met veel verschillende soorten locaties en dus ook opstellingen. In waterlopen zijn de sensoren meestal geïnstalleerd in een verticaal opgestelde buis met perforaties, die vastgemaakt wordt aan een brug of op de oever. Andere opties zijn een opstelling in een diagonale buis, vrij ophangend of drijvend (vlot of ponton). Installaties op overstortlocaties en rioolwaterzuiveringen vereisen vaak een specifieke opstelling.

De foto’s van de opstellingen in de presentatie illustreren de praktisch-technische aspecten en nemen je mee op een virtuele tocht langs het IoW Flanders sensornetwerk.

Hou de sensor nat en de elektronica droog

Je wil de sensor opstellen en bevestigen zodat die op de juiste plek in het water hangt. Maar je moet er ook op toezien dat module voor datacommunicatie, en de batterij of zonnepanelen plus bijhorende kabels veilig ophangen. Beperk hierbij de risico’s op waterschade door overstromingen, beschadiging, vandalisme en diefstal.

Hou de boekhouding bij

Je krijgt te maken met diverse sensoren op uiteenlopende locaties, die je bovendien onderhoudt en opvolgt met meerdere partijen.  Hou daarom een logboek bij om de bomen nog door het bos te zien.  IoW Flanders maakt gebruik van een label- en coderingssysteem voor locaties en meettoestellen om bij te houden wie wanneer welke sensoren op welke meetlocatie installeerde.

Kwalitatieve data vandaag en morgen

Om betrouwbare data te garanderen, speelt het onderhoud en de opvolging van het complexe sensornetwerk een sleutelrol. We onderscheiden daarbij twee componenten:  preventief onderhoud op regelmatige basis en curatief onderhoud bij problemen of afwijkende meetwaarden. Lees hierover meer in het artikel Hoe onderhoud je een sensorennetwerk onder water?

Het is ook van belang om herstellingen en onderhoudsmomenten te registreren zodat ze eenvoudig uit de dataset kunnen worden gefilterd. 

Uitgerust met een rugzak vol praktijkervaring, breidt het partnerschap van Internet of Water Flanders het sensornetwerk uit met een hondertal nieuwe locaties. Zo kunnen installatie en onderhoud vlot verlopen opdat nieuwe sensordata snel toegevoegde waarde kunnen bieden voor de gebruiker!

Meer weten? Bekijk de presentatie van de sessie over ontwikkeling, installatie en onderhoud op het succesvol stakeholderevent in december 2022.